سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

در سال های اخیر قاچاقچیان چوب در عرصه های جنگلی جولان دادند و حال سوال اینجاست که آیا همه قاچاقچیان به صورت خرده پا و از سر فقر یا بیکاری دست به این کار زدند یا در برخی موارد قاچاق چوب های جنگلی به صورت سازمان یافته شکل می گیرد؟ آیا مافیای چوب در ایران هنوز دستانش رو نشده است؟ دستانی که به خون طبیعت آغشته شده... آیا طبیعت انتقام خود را از آن ها می گیرد؟

به گزارش ایسنا مازندران، "رنگ رخساره خبر می دهد از سر درون"، امروزه ظاهر جنگل های شمال کشور خود گویای این مطلب است که در دلش چه غوغایی برپاست. آشوبی که خبر از ویرانی می دهد. صدای اره موتوری سکوت زیبای جنگل را در هم می شکند.

قلب کوچک گنجشک ها دیگر تحمل این همه بی رحمی در حق طبیعت را ندارد. خرگوش های جنگل سال هاست که خواب راحت ندارند اما برخی مسئولان هنوز از خواب خرگوشی بیدار نشدند و یا هنوز عمق فاجعه را درک نکردند و یا می دانند و خود را به خواب زدند.

همراه با هر درختی که قطع می شود آشیانه بسیاری از پرندگان و خزندگان و حشرات ویران می شود و سقوط هر اصله درخت کاهش اکسیژن، آب و خاک و بهم خوردن چرخه طبیعت را در پی دارد.

این روزها صدای تپش های قلب جنگل کندتر شده و نفس های جنگل به شماره افتاده است. هر روز از گوشه و کنار جنگل های مازندران، گیلان و گلستان خبر کشف چندین تن چوب های قاچاق به گوش می رسد و هر تکه چوبی که از جنگل خارج می شود گویی پاره ای از قلب مادر طبیعت را با خود به یغما می برند.

تیشه به ریشه درخت که زده شد بهانه ها قطار می شود برای عذر تقصیر ... علاوه بر قاچاق چوب که به صورت غیرقانونی صورت می گیرد، در طی چند دهه اخیر به دلیل احداث سد، آبگیری سد، جاده سازی، خط انتقال گاز، ساخت رستوران و تفریحگاه در پارک های جنگلی، تغییر کاربری اراضی و بسیاری موارد دیگر در لوای قانون به راحتی درختان ارزشمند جنگل های هیرکانی را قطع کردند و این گونه جنگل های شمال کشور را به فرطه نابودی کشاندند.

جنگل های شمال ایران در طی 50 سال اخیر از بیرون و درون شدیدا مورد تجاوز قرار گرفتند به گونه ای که در طی 50 سال گذشته یک میلیون و 400 هزار هکتار از جنگل‌های شمال کشور از بین رفت و اکنون فقط یک میلیون و 800 هزار هکتار از این جنگل‌های ارزشمند باقی مانده است و از سوی دیگر این جنگل ها از درون اوضاع خوبی ندارند چراکه بسیاری از گونه های درختی ارزشمند جنگل های هیرکانی گاهی به صورت ظاهرا قانونی و گاهی توسط قاچاقچیان قطع شدند و اکنون می توان با گرفتن تصاویر هوایی از جنگل و مقایسه آن با 50 سال گذشته متوجه شد که تاج پوشش جنگل ها بسیار کاهش پیدا کرده و این موضوع بیانگر کاهش تعداد درختان در هر هکتار است.

قاچاقچیان شبانه به دل جنگل شبیخون می زنند و دل جنگل از بی رحمی انسان ها خون است و افسوس که قاچاقچیان چوب نمی دانند که اگر امروز برای سودجویی های شخصی خود جیب هایشان پر از پول شده است در فرداهای نه چندان دور؛ دود این سودجویی به چشم فرزندان آن ها می رود و طبیعت انتقامی سخت از انسان ها می گیرد اما آن زمان دیگر تر و خشک با هم می سوزند. بیابانی شدن خطه سرسبز شمال کشور و وقوع سیل های ویرانگر از عواقب قطع بی رویه درختان و کاهش عرصه های جنگلی است.

برخی مسئولان، کارشناسان جنگل و مردم به عنوان منابع آگاه اذعان دارند که قاچاق چوب در جنگل های مازندران به صورت سازمان یافته صورت می گیرد و قاچاقچیان خرده پا که معمولا توسط قانون دستگیر می شوند و اکثر مردم آن ها را به عنوان قاچاقچی چوب می شناسند توسط فرد یا افرادی هدایت و سرکردگی می شوند که این افراد شاید در طی سال ها شناسایی و دستگیر نشده باشند.

از طرفی مشاهده می شود که بسیاری از گونه های درختی ممنوع القطع در واحدهای تولیدی و صنایع چوبی کشور برای ساخت مبلمان و دیگر وسایل چوبی مورد استفاده قرار می گیرند که بیانگر ارتباط برخی از واحدهای تولیدی با قاچاقچیان چوب های جنگلی است و پیگیری جدی این موضوع باید بیشتر مورد توجه مسئولان قرار گیرد و از همین میزان جنگل های شمال کشور که امروز باقی مانده است بیشتر حفاظت شود تا نسل آینده در کویر مازندران متولد نشوند و سراب جنگل نبینند.

*قطع بیش از 10 میلیون مترمکعب درختان جنگل های غرب مازندران خارج از طرح های جنگلداری

سید وجیه‌الله موسوی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران منطقه نوشهر در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: پروانه قطع های صادره درختان جنگلی داخل طرح حوزه اداره کل منابع طبیعی نوشهر در غرب استان از سال 85 تا 95 طی 11 سال در مجموع بالغ بر یک میلیون و 424 هزار و 761 مترمکعب بوده است و همچنین پروانه قطع های صادره خارج از طرح های جنگلداری از سال 90 تا 96 طی 7 سال در مجموع بالغ بر 10 میلیون و 807 هزار و 51 مترمکعب بوده است.

*برداشت بیش از سه میلیون مترمکعب درختان جنگل های شرق و مرکز مازندران در قالب طرح های جنگلداری

سید محسن موسوی تاکامی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران منطقه ساری در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: حجم پروانه برداشت صادر شده برای قطع درختان جنگلی داخل طرح حوزه اداره کل منابع طبیعی ساری در طی 10 سال اخیر از 1386 تا 1395 بالغ بر 3 میلیون و 615 هزار و 738 مترمکعب بوده است.

دکتر مجید لطفعلیان عضو هيأت علمی دانشكده منابع طبيعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: تنفس جنگل در واقع طرح نیست چراکه طرح به مجموعه برنامه هایی گفته می شود که طی زمانی مشخص برای منطقه ای نوشته می شود و در یک مرجع به تصویب می رسد مانند طرح جنگل داری اما تنفس جنگل برنامه ریزی دقیقی که تمام زوایای آن روی کاغذ نوشته شده باشد؛ ندارد و به همین دلیل بهتر است که از آن به عنوان طرح ذکر نشود. 

*اجرای تنفس جنگل قطعا تشدید کننده قاچاق چوب های جنگلی است

وی افزود: اجرای تنفس جنگل قطعا تشدید کننده قاچاق چوب های جنگلی است چراکه تبعات توقف بهره برداری چوب در طرح های جنگل داری را نسنجیده و برای آن چاره جویی نکردند و فقط گفتند به عنوان راهکار جایگزین باید با واردات چوب نیاز داخلی را تامین کرد اما با توجه به مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد این راهکار برای مدت طولانی امکان پذیر نیست و در نتیجه کمبود چوب در بازار موجب تشدید قاچاق چوب می شود که در طی یک سال اخیر شاهد انتشار اخبار متعدد از کشفیات قاچاق چوب در شمال کشور بودیم و قطعا وضعیت بدتری در پیش رو است چراکه تا کنون ذخیره چوب در انبارهای شرکت های مجری طرح بهره برداری وجود داشت اما این ذخیره رو به پایان است به همین دلیل نیاز چوبی کشور بیشتر می شود و قاچاقچیان و فروشنده های چوب از این موضوع کاملا مطلع هستند و قطعا قاچاق چوب در 6 ماهه دوم سال جاری تشدید می شود.

*برای جلوگیری از قاچاق سازمان یافته چوب؛ نظارت سازمان جنگل ها کافی نیست

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: قاچاق چوب به صورت سازمان یافته و غیرسازمان یافته صورت می گیرد که در غیرسازمان یافته با افراد خرده پا و در سازمان یافته با افراد حرفه ای به عنوان سرکرده و هدایتگر چند نفر؛ مواجه هستیم و برای جلوگیری از قاچاق سازمان یافته چوب؛ نظارت سازمان جنگل ها به تنهایی کافی نیست. هرچند سازمان جنگل ها چهار لایه نظارتی دارد اما به دلیل درون سازمانی بودن آن بی فایده است و باید حتما نظارت برون سازمانی وجود داشته باشد.

لطفعلیان گفت: کارکنان یک سازمان حاضر نیستند حرمت سازمان خود را زیرسوال ببرند و اگر همکار آن ها در سازمان تخلفی انجام دهد ناظر درون سازمانی حاضر نیست این تخلف را علنی کند و در نهایت شاید بزرگ ترین اقدام مثبتی که انجام دهد این باشد که جلوی ادامه این تخلف را بگیرد اما علنی نمی کند تا آبروی سازمان خود را حفظ کند و این مخفی کاری کردن ها موجب تداوم قاچاق چوب می شود به همین دلیل به نظارت برون سازمانی نیاز دارد.

*احتمال تخلف در نظارت درون سازمانی بالا است

این عضو هيأت علمی دانشكده منابع طبيعی ساری اظهار کرد: برخی تخلف های درون سازمانی به صورت همکاری با متخلف، چشم پوشی و یا قصور در کار است و زمانی که یک فرد در سازمان جنگل ها می بیند که اگر تخلفی انجام دهد ناظران سازمان مجازات سنگینی برای وی در نظر نگرفتند و رسوایی در پی ندارد احتمال تخلف درون سازمانی بالا می رود و به همین دلیل سازمان بازرسی و سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان دستگاه های نظارتی باید تمام کارکردها و سازوکارهای بهره برداری چوب های جنگلی را نظارت و بررسی کنند.

وی با بیان اینکه اگر به شکل علمی جنگل داری صورت نگیرد جنگل ها از بین می روند و هر روز به عرصه های جنگلی و درختان تهاجم و دست درازی می شود، افزود: برای جلوگیری از قاچاق چوب باید افزایش جمعیت متوقف شود و جمعیت کشور را کنترل کنند. در گذشته منابع طبیعی در منطقه مریوان و بانه توسط مردم فقیر تخریب می شد اما در سال های اخیر توسط مردم ثروتمند تخریب می شود چراکه آن ها ویلا می خواهند. به طور کلی زمانی که جمعیت انسانی زیاد شود دست اندازی به منابع طبیعی زیاد می شود. فقیر و ثروتمند هر کدام به یک نحوی به منابع طبیعی دست اندازی و تخریب می کنند.

*ایجاد اشتغال سازنده راهکاری برای جلوگیری از قاچاق چوب

لطفعلیان گفت: یکی دیگر از راهکارهای جلوگیری از قاچاق چوب؛ ایجاد اشتغال سازنده است اگر اشتغال سازنده ایجاد نشود افراد بیکار به سراغ انجام کارهای مخرب می روند و از سوی دیگر اگر نیاز چوبی بازار تامین نشود تقاضای بالای بازار موجب قاچاق چوب می شود و علم جنگل داری به این دلیل به وجود آمد که اولا مناطق جنگلی را حفاظت فیزیکی کند، دوما به صورت علمی برداشت و نیاز بازار را تامین کند و سوما مردم را به کار گیرد و اشتغال مولد ایجاد کند.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: در طرح های جنگل داری از چوب های درختان جنگلی بهره برداری می شود به این دلیل که چوب بازار را تامین کنند و از سوی دیگر جنگل این توان را دارد که مانند درختی به شما میوه دهد. در اجرای تنفس جنگل دقیقا خلاف منطق جنگل داری که در تمام دنیا رایج است عمل کردند و در نتیجه طرح های جنگل داری شکست می خورد و همان افرادی که روزی آنها را به عنوان قرقبان استخدام کرده بودند اکنون به قاچاقچی تبدیل می شوند و حتی اگر پس از 10 سال آن فرد را دوباره به عنوان قرقبان استخدام کنند از آنجایی که مزه قاچاق را چشیده و بارها تمرین کرده قطعا به راحتی به مسیر درست اول باز نمی گردد و دیگر کارمند سالمی نمی شود.

*بهترین برنامه برای حفاظت از جنگل های کشور؛ طرح های جنگل داری بود که متاسفانه متوقف شد

وی افزود: بهترین برنامه در طی چند دهه اخیر برای حفظ و حراست جنگل های کشور؛ طرح های جنگل داری 10 ساله بودند که البته این طرح ها نیز ایراداتی داشتند و همیشه من منتقد بودم که باید سازمان جنگل ها ایرادات طرح های جنگل داری را اصلاح کند اما این کار را انجام نداد تا اینکه سال گذشته به یکباره طرح های جنگل داری را به کلی متوقف کرد.

این عضو هيأت علمی دانشكده منابع طبيعی ساری اظهار کرد: یک طرح جنگل داری باید به مدیریت پایدار جنگل که سه وجه اساسی شامل اکولوژیک، اجتماعی و اقتصادی است؛ توجه کند و اگر هر کدام از این جوانب دیده نشود عملکرد بی نتیجه است.

لطفعلیان عنوان کرد: یکی از راه های تامین نیاز چوبی کشور زراعت چوب است اما برای زراعت چوب باید یک منطقه از لحاظ اکولوژیکی ارزیابی شود که آیا کاشتن سنوبر در آن منطقه جنگلی از نظر اکولوژیست ها مورد تایید است؟ اگر تایید شد به سراغ جنبه دیگر می رویم آیا کارکرد سنوبر در این منطقه اقتصادی است و اگر بود آیا اگر امروز به نفع منطقه است در آینده نیز تبعات منفی به بار نمی آورد؟ مشکل تملک اراضی توسط مردم به وجود نمی آید؟ اراضی مرتعی قابلیت زراعت چوب ندارد اگر ظرفیت جنگل شدن را داشتند پس چرا تا کنون مرتع ماندند؟ از آنجایی که میزان بارندگی در آن نقطه ناکافی بوده توان رویش درخت نداشت پس پتانسیل زراعت چوب را ندارد و فقط اراضی که تغییر کاربری پیدا کردند و در گذشته عرصه جنگلی بودند توانایی و پتانسیل زراعت چوب را دارند که باید به مسئله تملک اراضی توسط مردم توجه شود.

این استاد دانشگاه افزود: مجری های بزرگ طرح های جنگل داری از کارشناسان جنگل بهره می بردند اما مجری های کوچک به ویژه شرکت های تعاونی در این زمینه ضعف هایی داشتند. اگر همه مجری های طرح های جنگل داری از افراد متخصص و کارشناسان تحصیلکرده در حوزه جنگل استفاده می کردند شاید جنگل های شمال کشور کمتر مورد تعرض و آسیب قرار می گرفت اما در حقیقت عامل کنترل کننده یعنی ناظران سازمان جنگل ها مهم ترین نقش را ایفا می کنند.

*کشف حدود دو هزار مترمکعب چوب قاچاق طی 10 سال گذشته در جنگل های مازندران

علی پیرفلک رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مازندران در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: در 4 سال دولت دهم بالغ بر 231 متر مکعب و در 4 سال دولت یازدهم بالغ بر 950 مترمکعب چوب قاچاق کشف شده است که ارزش کل فرآورده های چوبی قاچاق کشف شده از جنگل های مازندران در 4 سال دولت یازدهم بالغ بر یک میلیارد و 973 میلیون تومان بوده است.

وی با بیان اینکه در سال 1396 حدود 700 مترمکعب چوب به ارزش 322 میلیون تومان از سطح جنگل های مازندران از قاچاقچیان کشف و ضبط شد، افزود: سال گذشته یک هزار و 527 کیلوگرم هیزم و حدود 16 هزار کیلو ذغال غیرقانونی از قاچاقچیان کشف و 230 دستگاه خودرو و 383 نفر دستگیر شدند و برای 611 نفر پرونده تشکیل شده است.

*دستگیری بیش از 600 قاچاقچی چوب جنگل های مازندران در سال 96

پیرفلک خاطرنشان کرد: در میان 611 نفر که در رابطه با قاچاق چوب جنگل های مازندران در سال 96 برای آن ها پرونده تشکیل شد عوامل خرده پا که برخی برای نخستین بار و همچنین افرادی برای چندمین بار به دلیل قاچاق چوب دستگیر شدند و حتی فردی بیش از 8 بار به دلیل قاچاق چوب دستگیر شده بود و هر بار جریمه و مجازات می شد اما متاسفانه باز هم به جرم خود ادامه می داد که البته طبق قانون میزان جریمه و مجازات بستگی به تعداد دفعات تکرار جرم دارد و هر بار جرایم افزایش پیدا می کند و حتی به 10 برابر جریمه قابل افزایش است.

*بیش از 50 درصد کشفیات چوب قاچاق در حوزه جنگلی است 

رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مازندران گفت: بیش از 50 درصد کشفیات چوب قاچاق در حوزه جنگلی صورت می گیرد و مابقی در محورهای مواصلاتی و محل اخفا و نگهداری چوب و یا واحدهای چوب بری کشف و ضبط می شوند.

پیرفلک اظهار کرد: استان مازندران بر روی نوار سبز جنگل های ارزشمند هیرکانی قرار گرفته است. قاچاقچیان برای اینکه بتوانند به منافع خود دست یابند انوع روش ها شامل حمل چوب با استفاده از وسایل نقلیه غیرباربری، مسافری، جاسازی در سایر وسایل مانند لوازم منزل یا در صندوق عقب ماشین ها، در میان بار وسایل کشاورزی مثل تیلر و تراکتور، قطع درختان در مناطقی که امکان کنترل از طریق دوربین و یا جاده های مواصلاتی نباشد و استفاده از کوره راه ها را امتحان کردند البته نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی با تمام توان تلاش می کنند که از فعالیت غیرقانونی قاچاقچیان چوب جلوگیری کنند اما به دلیل گستردگی عرصه های جنگلی، کمبود نیروی انسانی حفاظتی و کمبود تجهیزات ناوگان یگان حفاظت منابع طبیعی؛ کنترل و حفاظت تمام عرصه جنگل دشوار است.

وی با اشاره به اینکه قاچاق چوب های جنگلی در طی 10 سال گذشته روند افزایشی داشته است، افزود: میان مراحل رشد، تکثیر، احیا و بازسازی درختان جنگلی نسبت به میزان بهره برداری؛ توازن و تعادل مناسبی برقرار نبود و باید به جنگل ها فرصت داده می شد تا توسعه، تکثیر و تولید از بهره برداری پیشی بگیرد تا زمانی که به استاندارد مشخصی دست یابد و سپس طرح های بهره برداری از جنگل دوباره آغاز شود به همین دلیل با توجه به بررسی های دقیق کارشناسی که انجام شد تشخیص اینگونه بود که طرح تنفس جنگل به صلاح جنگل های شمال است که اجرا شود.

*با خاتمه یافتن طرح های جنگلداری؛ قاچاقچیان چوب جسارت بیشتری پیدا کردند

رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مازندران گفت: از سال گذشته که طرح تنفس جنگل برای حفظ جنگل های شمال کشور اجرا شد و فعالیت شرکت های بهره بردار که در حفاظت و نگهبانی از عرصه های جنگلی کمک خوبی برای یگان های حفاظت منابع طبیعی بودند؛ خاتمه یافت، قاچاقچیان چوب جسارت بیشتری برای حضور در جنگل ها پیدا کردند به همین دلیل از نیمه دوم سال 96 تا کنون اقدامات حفاظتی را تشدید کردیم و طرح پایش تصویری مناطق حفاظت شده جنگل در دستور کار قرار گرفت و در حال اجرا است.

پیرفلک خاطرنشان کرد: تلاش می کنیم تا از ظرفیت رسانه های مختلف دیداری، شنیداری، نوشتاری و صداوسیما و همچنین از انجمن های مردم نهاد حامی محیط زیست برای فرهنگ سازی و خیزش مردمی صیانت از جنگل استفاده کنیم چراکه همه مردم، گروه ها و جریان های دولتی و غیردولتی و به ویژه گروه های مردمی باید خود را در حفاظت از جنگل مسئول و سهیم بدانند.

وی با بیان اینکه از نیمه دوم سال گذشته بازرسی از واحدهای چوب بری استان و واحدهایی که چوب به عنوان مواد اولیه مورد استفاده آن ها بود را آغاز کردیم و در دستور کار قرار دادیم، افزود: با اداره منابع طبیعی و سرجنگلداری ها هماهنگ کردیم که حواله های حمل و انتقال چوب و محموله های چوب بابت صدور حواله های قبلی شامل چوب های خشک و شکسته و رها شده حتما باید با سربرگ های رسمی و مهر برجسته باشد و همچنین چکش خوری و مهر برجسته در انتهای چوب و شماره گذاری رنگی باید صورت گیرد و راننده ها حتما باید بارنامه مورد تایید سازمان یگان حفاظت منابع طبیعی را در اختیار داشته باشند. واحدهای مصرف کننده چوب نیز اگر به صورت غیرقانونی و از افراد دلال و قاچاقچی چوب مورد نیاز خود را تهیه کنند مورد تعقیب و پیگیری حقوقی و قضایی قرار می گیرند و در سال جاری این اقدام را با جدیت بیشتری انجام می دهیم.

*جریمه نقدی و مجازات تعیین شده برای قاچاقچیان چوب؛ بازدارنگی خود را از دست داده است 

رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مازندران عنوان کرد: متاسفانه میزان جریمه هایی که در برخورد با قاچاقچیان چوب های جنگلی محاسبه می شود بر اساس نرخ دولتی چوب است و بر مبنای نرخ آزاد قیمت چوب در بازار نیست و با توجه به اینکه این نرخ ها بازدارندگی خود را از دست داده است از قوه قضائیه و سازمان مبارزه با قاچاق کالا و ارز کشور درخواست کردیم که در قیمت گذاری چوبهای بدست آمده از قاچاقچیان تجدید نظر صورت گیرد چراکه جریمه های اندک فرصت خوبی را برای قاچاقچیان فراهم می کند و قطعا مجازات باید بازدارنده باشد.

پیرفلک با بیان اینکه اکثر افرادی که دستگیر می شوند قاچاقچیان جزء و خرده پا هستند و گردانندگان اصلی جریان قاچاق چوب حتی ممکن است در استان مازندران حضور نداشته نباشند، یادآور شد: اکثر کسانی که در قاچاق چوب با آن ها مواجه هستیم عوامل خرده پا هستند که سرکرده های قاچاق به عنوان عوامل کار برای رسیدن به مقاصد خود از آنها استفاده می کنند که ممکن است این افراد خرده پا یک فرد روستایی باشند که از سر نیاز خود یا فردی بیکار به دلیل نداشتن شغل به این کار روی آوردند و یا اینکه سواد و فرهنگ آن را ندارد که چه آسیبی به منابع طبیعی می زنند. به همین دلیل ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مازندران برای سال 97 برنامه ریزی کرده است که حتما ریشه های جریان قاچاق چوب به شکل سازمان یافته و حرفه ای را در استان مازندران پیدا کند و مورد هدف و ضربه خود قرار دهد.

وی افزود: عوامل خرده پای قاچاق چوب و دلال ها و واسطه های فروش چوب های قاچاق تا به یک جریان بزرگ متصل نباشند انگیزه ای برای فعالیت ندارند به همین دلیل باید زمینه های تقاضا برای خرید چوب قاچاق را با اقدامات پیش گیرانه و عملیات های اطلاعاتی و نفوذ در جریان های قاچاق در جامعه از بین ببریم.

*لزوم گسترش زراعت چوب در مازندران

رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مازندران با تاکید بر لزوم گسترش زراعت چوب در استان، گفت: اراضی شیب دار که قابلیت کشت دیم را ندارد و یا زمین های با قطعات کوچک که کشت اقلام کشاورزی در آن توجیه اقتصادی ندارد باید کشاورزان را تشویق کرد تا با استفاده از نهال های اصلاح شده و سریع الرشد به زراعت چوب بپردازند که خوشبختانه این کار در شرق مازندران آغاز شده و نتایج خوبی داشته است و امیدواریم زراعت چوب بتواند مواد اولیه موردنیاز برای واحدهای تولیدی چوبی را تامین کند و جایگزین خوبی برای بهره برداری از چوب های جنگلی شود.

وی افزود: برخی صنایع تولید فرآورده های چوبی نیاز مصرفی خود را از دلال ها و واسطه هایی که با قاچاقچیان چوب در ارتباط هستند تامین می کنند. پس از اجرای طرح تنفس جنگل در طی یک سال اخیر بخش عمده چوب مورد نیاز صنایع چوبی استان مازندران را استان های غرب کشور تامین می کنند که افرادی در استان های کرمانشاه، کردستان، ایلام و آذربایجان در زمین های شخصی خود اقدام به کاشت درخت و زراعت چوب کردند.

پیرفلک خاطرنشان کرد: زراعت چوب در مازندران، واردات چوب از کشورهای حاشیه دریای خزر مانند روسیه، کاهش تعرفه واردات چوب که تقریبا به صفر رسیده است از جمله راهکارهای تامین نیاز چوبی کشور در زمان اجرای طرح تنفس جنگل است که البته در حال حاضر واردات چوب در بندر امیرآباد و بندر نوشهر صورت می گیرد.

*حضور دو شرکت بزرگ مجری طرح های جنگل داری در شرق و مرکز مازندران؛ امنیت و حفاظت جنگل را افزایش داد

«محسن ذاکری پاشاکلایی» کارشناس ارشد جنگل و سرپرست بهره برداری جنگل در شرکت نکاچوب در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: جنگل های بهشهر، نکا، ساری و قائمشهر تحت نظر شرکت صنایع چوب و کاغذ ساری و شرکت نکاچوب است که این دو شرکت از مجری های بزرگ طرح های جنگل داری در مازندران بودند و بهره برداری از جنگل های استان را با نظارت سازمان منابع طبیعی انجام می دادند.

وی با بیان اینکه جاده سازی، حفاظت از جنگل و جلوگیری از قاچاق چوب از جمله تعهدات شرکت های پیمانکاری در قبال قطع درختان بود، افزود: هرچند جنگل به صورت طبیعی خود را ترمیم می کند اما بخش هایی از جنگل به نهال کاری و حفاظت توسط قرقبان نیاز دارد که این اقدامات را مجری طرح های جنگل داری انجام می دادند.

ذاکری خاطرنشان کرد: شرکت نکاچوب 700 نیروی انسانی دارد که تا پایان اسفندماه 96 این شرکت مشکل مالی نداشت چراکه در انبارها چوب های سال 95 و پیش از اجرای طرح تنفس جنگل هنوز موجود بود. از سال گذشته با اجرای طرح تنفس جنگل؛ کارخانه نکاچوب تعطیل شده است اما سازمان منابع طبیعی از نیروهای شرکت نکاچوب در بخش حفاظت از جنگل استفاده می کند به همین دلیل تعداد نیروهای قرقبان و گشت شبانه برای حفاظت جنگل بسیار افزایش پیدا کرده است.

*پس از اجرای طرح تنفس جنگل، قیمت چوب خام به بیش از دو برابر افزایش پیدا کرد

سرپرست بهره برداری جنگل در شرکت نکاچوب با بیان اینکه پس از اجرای طرح تنفس جنگل، قیمت چوب خام به بیش از دو برابر افزایش پیدا کرد، گفت: در طی 5 سال اخیر شرکت نکاچوب درختان سرپا را قطع نمی کرد و فقط درختان شکسته و افتاده در اثر طوفان و یا درختان سرپای آفت زده و معیوب را از سطح جنگل جمع آوری می کرد.

این کارشناس ارشد جنگل اظهار کرد: مجری های طرح های جنگل داری پس از بهره برداری چوب؛ به نهال کاری می پرداختند و البته ارتفاع نهال های کاشته شده 70 تا 100 سانتی متر بود که به راحتی توسط دام خورده می شوند و پروانه چرای دام پیش از سال 1342 از پدرها یا پدربزرگ ها به فرزندانشان رسیده است و دامداران اطراف جنگل از آن استفاده می کنند و از آنجایی که سازمان منابع طبیعی با دامداران حوزه جنگل اصولی برخورد نکردند متاسفانه به دلیل چرای دام در برخی مناطق جنگل؛ دام تاج نهال را می خورد و به دلیل اینکه درخت از تاج رشد می کند این نهال خشک می شود و اینگونه بسیاری از نهال ها رشد نکردند و جایگزین درخت های بهره برداری شده؛ نشدند اما در مناطق صعب العبور که دام ها نمی توانند بروند؛ نهال های بسیاری به خوبی رشد کردند و جنگل بسیار جوانی در آن مناطق وجود دارد.

ذاکری تصریح کرد: جنگل نیاز به آرایش دارد و اگر درختان شکسته، افتاده و خشک شده از سطح جنگل جمع آوری نشود در واقع جنگل به یک مخروبه تبدیل می شود به همین دلیل طرح تنفس جنگل طرح اشتباهی است.

وی افزود: زمانی که ذخیره چوب انبارهای شرکت نکاچوب به عنوان تنها شرکتی که در حال حاضر در مازندران چوب دارد؛ به اتمام برسد واحدهای تولیدی چوب مورد نیاز خود را از دلالان چوب های قاچاق تامین می کنند چراکه چوب تولید شده در زراعت چوب به تنهایی برای نیاز مصرفی واحدهای تولیدی کافی نیست.

سرپرست بهره برداری جنگل در شرکت نکاچوب گفت: پیمانکارهای کوچک که عمدتا اهالی روستاهای اطراف جنگل بودند با شرکت نکاچوب قرارداد می بستند و پس از آنکه شرکت نکاچوب تنه اصلی درخت را از جنگل خارج می کرد؛ آن ها شاخه ها و قطعات کوچک باقی مانده از درخت را از سطح جنگل جمع آوری می کردند و به کارخانه های تولید فرآورده های چوبی و یا شرکت نکاچوب تحویل و به فروش می رساندند و این افراد تا سال گذشته از محل فروش این چوب ها درآمد کسب می کردند اما از سال جاری قطعا اکثر آن ها به قطع غیرقانونی درختان می پردازند و حجم قاچاق چوب بسیار افزایش می یابد.

ذاکری اظهار کرد: در غرب مازندارن شرکت های بزرگ مجری طرح های جنگل داری وجود ندارد و فقط شرکت های تعاونی کوچک در آن منطقه فعالیت می کند حفاظت از جنگل بسیار کمتر است و قاچاق چوب بیشتر صورت می گیرد. قطعا وجود شرکت صنایع چوب و کاغذ ساری و شرکت نکاچوب در شرق مازندرن و تعداد بالای نیروهای حفاظتی، قرقبان و گشت شب موجب افزایش امنیت و کاهش قاچاق چوب در شرق و مرکز استان شده است.

این کارشناس ارشد جنگل خاطرنشان کرد: پس از اجرای طرح تنفس جنگل از 700 نیروی کار شرکت نکاچوب حدود 600 نفر در بخش های حفاظتی جنگل های شرق مازندران فعالیت می کنند و قرار است سازمان منابع طبیعی دوباره مسئولیت ترمیم جاده های جنگلی و نهال کاری را به شرکت نکاچوب محول کند چراکه حتی در زمان اجرای تنفس جنگل که درختی قطع نمی شود؛ بخش هایی از جنگل توان ترمیم کردن خود را به صورت طبیعی ندارد و باید جنگل کاری و نهال کاری صورت گیرد؛ از طرفی تعدادی از نیروهای شرکت نکاچوب که بیکار شده بودند در این بخش مشغول به کار می شوند.

گزارش از مریم یخکشی خبرنگار ایسنا مازندران