سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

متن یادداشت دکتر رسول اشرفی پور بدین شرح است:

بسمه تعالی

" بهای سنگین تصویب نامه شورای عالی اداری مصوب 1404/5/11 در حوزه حکمرانی منابع طبیعی"

بی تردید نظام هوشمند اداری برساختی از نهادسازی وظایف سازمانی است که ویژگی هایی چون شفافیت، انعطاف پذیری، نهادینگی فرایندها، یکپارچگی و انسجام سیستم، اقتدار سازمانی در انجام ماموریت های ذاتی توام با رضایت مندی عمومی و توان باز طراحی فرایندها به تناسب مقتضیات و در تطابق با ضوابط  و ضروریات را با صرف هزینه های معقول داشته باشد. ضرورتا چنین ساختار نهادمندی است که سازمان چابک نامیده می شود.

 با این تعریف از نظام چابک و هوشمند اداری ملاحظه می گردد که مصوبه اخیر شورایعالی اداری در خصوص کیفیت پرداختن به وظایف سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری پیامدی جز بهم ریختگی یکپارچگی مدیریت منابع طبیعی، پراکندگی وظایف و ماموریت های سازمان  و بی ریخت نمودن  ساختار تشکیلاتی چندین سازمان و هرز منابع و کاهش بهره وری و دامن زدن به نارضایتی ها به نام تعدیل و چابک سازی ارمغان دیگری نخواهد داشت. همچنین زمینه ای برای فروپاشی نهاد هایی است که با رنج و تعب زیاد و در گذر زمان بر اساس بن مایه های کارشناسی نهادینه شده اند.

اهمیت و ضرورت حفظ، احیا، توسعه و بهره برداری در خور از منابع طبیعی در برابر ناملایمات طبیعی و دخالت های نابخردانه انسانی حفظ یکپارچگی و انسجام سازمانی در حوزه های سیاستگذاری، تنظیم راهبردها و رویه ها و برنامه های اجرایی را بعنوان رکن اساسی نظام حکمرانی مطلوب سیمای سرزمین طلب می نماید. مدیریت پایدار منابع طبیعی تابعی از انجام وظایف پیچیده و متنوع و پر وزن حاکمیتی و اجرایی در گذر سیاستگذاری متوازن، هم سنگ، منسجم و یکپارچه است که تنها از پس یک سازمان کارا و با تجربه و پر قدرت با تمرکز قوانین و ضوابط و انسجام سازمانی قابل تصور است.   تحقق چشم انداز و اهداف مدیریت پایدار منابع طبیعی تنها در سایه برخورداری از یک نظام منسجم نهادی امکان پذیر است که در بستر کار کارشناسی فهم نظام مندی از  ضروریات و چگونگی انجام مهمترین وظایف حاکمیتی و تصدی گری سازمانی را داشته باشد. پر واضح است باز طراحی ساختاری و نهادی چنین نظامی صرف نظر از اینکه به شناخت عمیق وظایف و تجارب اجرایی آن سازمان و ماموریت های آن بستگی دارد، می بایست تابعی از شرایط فعلی پایداری و ناپایداری محیطی، هزینه ها ، کارآمدی، فن آوری ها، مقتضیات و بازخورد های اجتماعی نیز باشد. کاملا مشهود است که مصوبه شورایعالی امور اداری کشور به این مهمات توجه لازم را نداشته و مصوبه ای شتاب زده، با عمق کم شناخت نهادی در ارتباط با وظایف سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری است که گریزی جز لغو مصوبه فوق باقی نمی ماند.

در حوزه وظایف دستگاه منابع طبیعی و آبخیزداری سوال اینست چرا چنین شورای مهمی درکی از ضرورت یکپارچگی  نهادی سیاستگذاری در حوزه منابع طبیعی کشور را ندارد؟ این سطحی نگری توجه انتزاعی و شتاب زده به ردیف 1 بند الف ماده 105 قانون برنامه هفتم قضاوتی جز اینکه دستگاه امور اداری کشور قصد داشته به موقع از شر این تکلیف قانونی رهایی یابد و نفسی تازه کند چه می توان گفت؟ توزیع وظایف سیاستگذاری و تنظیم گری سازمان کاملا تخصصی و مجربی مانند سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری را میان سازمان محیط زیست که اساسا سازمانی نظارتی است و ستاد وزارت جهاد کشاورزی که از هم اکنون شان مکانی توجه به وظایف حاکمیتی عرصه و اعیان منابع طبیعی را می توان به مثابه پاندولی فرض نمود که بر حسب سلیقه بین واحدهای ستادی وزارتخانه به این بخش و آن بخش حواله داده شود را بر اساس کدام منطق و نگاه کارشناسی می توان پذیرفت؟ کاهش و تنزل وظایف واحدهای استانی در حد امور تصدی گری غیر حاکمیتی و قابل واگذاری به بخش غیر دولتی  با کدام عینک واقع بین کارشناسی قابل درک و پذیرش است؟  با این وصفی که اعضای محترم این شورا از مدیریت جنگلها، مراتع، بیشه زارها، بیابان ها و حکمرانی اراضی ملی دارند چرا به شفافیت انحلال سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری را تصویب و اعلان ننمودند!؟ آیا این همه تنزل پیکره نهادی سازمان مهم و تاثیر گذار منابع طبیعی و آبخیزداری که بدلیل انواع تخریب ها، تجاوزها و تصرف های قانونی و غیر قانونی و ناپایداری های طبیعی و تقاضا های ریز و درشت در خور ارتقا به وزارتخانه ای توانمند و مسئول است، به سازمانی در حد یک پیمانکار جزء  نامش کاهش هزینه ها ی دولت و چابک سازی و هوشمند سازی نظام ادری است!؟ کدام عنصر امنیت زیستی و پایداری محیطی و خدمت رسانی و رضایتمندی عمومی در این مصوبه تحقق می یابد!؟

                                                                          شیر بی یال و دم و اشکم که دید      این چنین شیری خدا کی آفرید؟!

رسول اشرفی پور

معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری