سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

مدیرکل منابع طبیعی وآبخیزداری آذربایجان غربی در بازدید از منطقه بورالان ماکو خاطرنشان کرد: مبارزه با شن های روان منطقه بورالان ماکو نیاز به عزم جدی همه دستگاههای مرتبط دولتی و تشکل های مردمی را می طلبد.

به گزارش خبرنگار پیام طبیعت - هادی قاسمی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان آذربایجان غربی روز گذشته در دیدار با مدیرکل و معاون بازرسی استان، رئیس سازمان جهادکشاورزی، کارشناسان طرح و برنامه استانداری و مدیر جهادکشاورزی منطقه آزاد ماکو با حضور در منطقه بورالان ماکو از اقدامات منابع طبیعی و آبخیزداری استان آذربایجان غربی در این منطقه بازدید کردند. 

مدیرکل منابع طبیعی استان آذربایجان غربی در ابتدای این دیدار گزارشی از اقدامات منابع طبیعی وآبخیزداری استان در این منطقه ارائه کردند.

قاسمی در ادامه خاطرنشان کرد: برای بیابان زدایی در منطقه بورالان ماکو در سطح 3500 هکتار 18 هزار اصله نهالکاری و در 200 هکتار زمین نیز  35 هزار بوته کاشته و همچنین 15 هزار اصله نهال رایگان بین بهره بردان محلی توزیع شده است.

وی اظهار کرد: طرح ترسیب کربن از دیگر طرح های مهم برای کاهش مناطق بیابانی در بورالان است که از سال 1393 با مشارکت جوامع محلی برای تغییر معیشت و با ایجاد کارگاه های تولیدی آغاز و اجرا شده است.

قاسمی افزود: بعد از اجرای موفقیت آمیز طرح تثبیت شنهای روان در منطقه بورالان، فاز دوم طرح با احداث ایستگاه پمپاژ آب با 7 میلیارد ریال در دست اجرا است که 500 هکتار قرق شده از بالا دست دشت بورالان را با سامانه آبیاری تحت فشار و قطره ای سیراب خواهد کرد.

مدیرکل منابع طبیعی استان آذربایجان غربی بیان کرد: با اتمام طرح پمپاژ و انتقال آب به بالادست دشت بورالان، شن های روان در این دشت به دنبال اجرای طرح بیایان زدایی و ترسیب کربن بیشتر و بهتر تثبیت خواهد شد.

قاسمی در ادامه به اهمیت این منطقه اشاره و افزود: بورالان ماکو به علت موقعیت اقلیمی و توپوگرافی خاص به عنوان تنها منطقه بیابانی آذربایجان غربی شناسایی و در حال حاضر با معضل فرسایش بادی و حرکت شن های روان مواجه شده و این مسئله مشکلات عدیده ای را برای روستائیان و راههای مواصلاتی منطقه ایجاد نموده است که در پس همه اين زيبايي ها چهره زشت و خشن دشت هاي عاري از پوشش گياهي هم هويدا است.

وی افزود: این دشت مي توانست به واسطه چشمه پرآب (چشمه ثريا)كه سرشاخه رودخانه ارس است و تالاب هاي متعددي كه در فصول مختلف سال پذيراي پرندگان است و مجاورت با كوه هاي پوشيده از برف آرارات در خاك تركيه و حضور عشاير و روستاهاي متعدد با فرهنگ ها و آداب و رسوم هاي مختلف و بالاخره همسايگي با سه كشور بيگانه، يكي از قطب هاي گردشگري ايران بويژه توريسم طبيعت باشد. اما افسوس كه اين همه زيبايي كه آن روز ما ديديم تنها يكي دو ماه از سال است و بيشتر روزهاي سال بورالان و بيش از 1400 خانوار روستايي و عشاير با مشكلاتي از قبيل هجوم شن هاي روان مواجه هستند.

این مقام مسئول منابع طبیعی ادامه داد: بورالان، دشت پهناوري است كه 32 روستا و 1410 خانوار روستايي و عشايري را با نزديك به يكصد هزار واحد دامي كه تقريبا بيش از 3 برابر توان اكولوژيك مراتع است ، در خود جاي داده است.

در پایان مدیرکل منابع طبیعی استان آذربایجان غربی از مسئولین استانی تقاضا کردند اعتبار خاصی را جهت مبارزه با این پدیده تخصیص دهند چرا که منابع طبیعی استان آذربایجان غربی در خط مقدم مبارزه با شن های روان در منطقه بورالان می باشد.

گفتنی است بورالان نزديک به 160 هزار هکتار وسعت دارد که تنها 68 هزار هکتار آن در خاک ايران است که در حال حاضر اين وسعت از عرصه‌هاي منطقه بورالان ماکو در معرض تهديد شن‌هاي روان قرار دارد که بايد چاره‌اي اساسي براي اين امر انديشيده شود. 

متاسفانه پديده شن‌هاي روان از سال‌هاي دهه 70 به دليل عوامل انساني، چراي بي رويه دام و شرايط خاص جغرافيايي منطقه در اثر وجود سنگ‌هاي بازالتي و وجود تندبادهاي شديد به همراه بارش باران‌هاي فصلي در منطقه اتفاق افتاده و اثرات اين پديده هنوز هم در منطقه قابل مشاهده است.

حدود سه هزار سال پيش گدازه‌هاي آتشفشاني ناشي از فوران رشته کوه هاي آرارات تاثيرات نامطلوبي بر اين منطقه به جا گذاشت و به دنبال آن هوازدگي و فرسايش خاکي و بادي و چراي بي‌رويه دام، امروز پديده شن‌هاي روان را در منطقه ايجاد کرده‌ است.