سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفت: جایگاه منابع طبیعی در طرح‌های توسعه‌ای تبیین نشده است و شرایط خشکسالی امسال نشان می دهد که برای این بخش باید جایگاه ویژه‌ای در نظر گرفت.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان جنگل ها و مراتع به نقل از ایرنا- پرویز اوسطی روز یکشنبه در بازدید از ایستگاه کنترل سیار دام غیرمجاز  قروه اظهار داشت: شرایط امسال به دلیل کاهش بارندگی خاص بوده ومراتع هم آسیب پذیر شده و فقر آن را شاهد هستیم.

وی با بیان اینکه سه درصد آبهای شیرین دنیا در ایران قرار دارد، افزود: اگر در مصرف بهینه آب و توزیع عادلانه آن تجدید نظر نکنیم، به بن بست می رسیم.

نماینده مردم قروه و دهگلان در مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: منابع‌طبیعی میراث گرانبهایی است که باید برای آیندگان حفظ شود و در زمینه آبخیزداری حرکت خوبی در کشور صورت گرفته و اعتبارات باید از سایر بخش‌ها تامین شود تا حرکت آبخیزداری کند نشود.

اوسطی گفت: در حال حاضر حجم فرسایش خاک در ایران هشت برابر میانگین جهانی است و کشورمان در این زمینه رتبه نخست جهان را دارد.

وی افزود: از دهه ۵۰ تا ۹۰ حجم خاک فرسایش یافته ایران از یک میلیارد تُن به ۲.۲ میلیارد تُن افزایش یافته و سرمایه ارزشمندی را داریم از دست می‌دهیم.

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه برابر اساس برآورد فائو ارزش اعتباری خاکی که از دست می‌رود ۱۴ و نیم درصد ارزش تولید ناخالص داخلی است، اضافه کرد: حفاظت و صیانت از این دو عنصر ارزشمند بر همه واجب است.

اوسطی افزود: در حال حاضر در دشت‌های قروه و دهگلان سالانه حدود ۱۵ میلیون متر مکعب آب هدر می‌رود که اگر طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری با قدرت و جدیت دنبال شود می‌توان تمام برداشت و مصرف ۱۱۰ میلیون متر مکعبی چاه‌های آب کشاورزی از این دشت‌ها را جبران کرد.

وی تاکید کرد: باید کمک کنیم تا اعتبار منابع طبیعی در بودجه افزایش یافته و به حفظ این میراث گرانبها کمک شود.

تاثیر خشکسالی بر مراتع

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان هم در این بازدید اظهار داشت: خشکسالی امسال بر روی گیاهانی که مقاومت و سازگاری بالایی در مقابله با این پدیده دارند تاثیر گذاشته و مراتع استان در اثر استمرار این فرایند به شدت در حال آسیب دیدن است.

سعدی نقشبندی افزود: به همین دلیل تولید مرجعی رو به کاهش است و ظرفیت علوفه مرتعی مورد نیاز دام و نیز کاهش گیاهان خوش خوراک و جایگزین شدن آن توسط گیاهان مهاجم و هجوم آفات و امراض سبب شده که به سلامت مردان زیان وارد شود .

وی با بیان اینکه بروز خشکسالی علاوه بر خسارت های مستقیم خسارت‌های زیادی در زمینه افزایش ضریب سیل خیزی حوزه‌های آبخیز فرسایش خاک کاهش سفره‌های آب زیرزمینی و بروز مشکلات اقتصادی را به دنبال دارد گفت: از سوی دیگر، کاهش وزن دام ، کاهش تولیدات دامی، کاهش زاد و ولد دام، حساس شدن دام به بیماری، خطر نابودی دام‌های داشتی، از بین رفتن ذخایر مهم ژنتیکی دامی، کاهش منابع آب شرب  دام و در نهایت پراکنش نامناسب دام و در نتیجه بهره برداری نامناسب از مراتع را شاهد خواهیم بود.

لزوم افزایش اعتبار بخش مرتع

رییس اداره مرتع و امور بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان هم گفت: در حال حاضر تنها مشکلی که داریم کمبود اعتبارات است که با توجه به مساحت مراتع، شاهد بودجه کم آن هستیم.

بختیار مرادی افزود: مدیریت پایدار مراتع شامل ساماندهی چرای دام وممانعت از دامداری فاقد پروانه، از جمله مهمترین کارکردهای مدیریت مراتع و امور بیابان است.

وی افزود: اعتبار سال گذشته مدیریت مراتع یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون ریال بود که این مبلغ امسال به ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال افزایش یافته است.

مرادی گفت: با همین مبلغ تنها برای ۴۰ روز توانسته ایم با تشکل ها و مجریان طرح های مرتعداری قرارداد ببندیم در حالیکه فصل چرای دام بیش از سه ماه است.

وی خواستار اختصاص اعتبار پایدار مراتع ردیف بودجه ای شد و افزود: از نمایندگان مجلس می خواهیم که با اختصاص ردیف خاص، به حفظ و احیای مراتع کمک کنند.

 ورود دام مازاد و تنش مراتع

رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری قروه هم در این بازدید اظهار داشت: یکی از معضلاتی که مراتع استان با آن درگیر هستند، ورود دام های مهاجر است و کردستان به دلیل تنوع ژنتیکی در زیستگاههای گیاهی نیازمند حمایت بیشتر برای جلوگیری از این مساله است.

بهزاد شریفی پور افزود: در حال حاضر خود استان هم با مازاد دام بر میزان مراتع مواجه بوده و در برخی روستاها و ورود دام مهاجر از دیگر استانها مطلقا ممنوع شده است.

وی با اشاره به بهره‌گیری از تشکل های بخش خصوصی برای مدیریت ورود دام مهاجر و عشایر به مراتع شهرستان گفت: ورود دام مازاد باعث تنش مرتع می شود که  در قالب تشکلهای سه یا چهار نفره مدیریت، اصلاح، آموزش و ترویج با کمک و همت آنان در اصلاح و احیای مراتع اجرا و با استفاده از توان بهره‌برداران محلی به شکل قرق بان، برای بکر ماندن مراتع استفاده می شود.

شریفی پور گفت: مراتع بخش چاردولی قروه به دلیل افت بیش از حد آبهای زیرزمینی به کانون ریزگرد تبدیل شده است.

وی اضافه کرد: در قروه چهار تشکل وتعاونی فراگیر منابع طبیعی فعالیت دارد.

از  مجموع ۸۱ هزار بهره بردار عرصه‌های منابع طبیعی در کردستان ۶۷ هزار خانوار بهره بردار بخش مراتع و ۱۴ هزار بهره بردار عرصه جنگلی کردستان هستند.

از مساحت ۲ میلیون و ۹۳۷ هزار هکتاری استان کردستان، بیش از ۳۷۴ هزار هکتار آن را جنگل تشکیل می دهد، جنگل های این استان که جزو جنگل های زاگرس شمالی به حساب می آیند، در طول بیش از ۵۰ هزار سال گذشته تشکیل شده و به لحاظ محافظت از منابع آب و خاک، تولید محصولات فرعی، ذخایر ژنتیکی، مصارف درمانی، توانایی های اکوتوریستی و ارزش های زندگی، دارای اهمیت زیادی است.

جنگل های این استان که بخشی از جنگل های غرب کشور را تشکیل می دهد بیشتر اطراف شهرهای بانه و مریوان واقع شده و بعد از جنگل های شمال کشور در رتبه دوم اهمیت قرار دارند.