سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان جنگل‌ها گفت: خشکسالی باعث شده که علوفه قابل برداشت در کشور نسبت به میانگین بلند مدت ۴۰ درصد کاهش پیدا کند.
به گزارش مرکز اطلاع رسانی سازمان جنگل ها، ترحم بهزاد در مصاحبه با خبرنگار روزنامه پیام ما افزود: خشکسالی سبب شده است میانگین بارش‌ها در سال آبی جاری نسبت به سال گذشته کاهش بیش از ۵۰ درصدی را نشان ‌دهد .
او گفت: خشکسالی بخش‌های مختلفی را تحت تاثیر قرار می‌دهد که یکی از این بخش‌ها مراتع کشور است که فقر شدیدی را بر اثر این کاهش بارش‌ها تجربه می‌کند.
بهزاد تصریح کرد: فقر پوشش گیاهی مراتع اثرات مختلفی را بر خاک، حیات وحش، دام و به تبع آن زندگی دامداران و عشایر می‌گذارد.

**کاهش بی‌سابقه علوفه در کشور
مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در مورد تاثیر کمبود بارش‌ها بر مراتع گفت: در سال زراعی جاری یعنی از ۱ مهرماه تا ۳۱ فروردین میزان بارش‌ها به نسبت میانگین بلند مدت ۴۳ درصد و به نسبت سال زراعی گذشته ۵۴ درصد کاهش داشته است، به ازای هر ۱ میلی‌متر کاهش بارش ، ۸/. کیلوگرم تولید علوفه کاهش پیدا می‌کند.»
او میانگین بلند مدت میزان علوفه قابل برداشت در شرایط نرمال در کشور را ۱۰.۷ میلیون تن اعلام کرد و در مورد وضعیت علوفه قابل برداشت در سال‌گذشته این‌گونه توضیح داد: «میانگین علوفه قابل برداشت در دهه ۸۶ تا ۹۶ ۹.۳۷ میلیون تن بود، این عدد در سال ۹۷ به ۸.۴۷ میلیون تن رسید.
در سال ۹۸ با افزایش بارندگی روبه‌رو بودیم که سبب شد میزان علوفه قابل برداشت افزایش پیدا کند و به ۱۱.۹۶ میلیون تن برسد. در سال ۹۹ بارندگی‌ها کاهش داشت و این عدد به ۱۰.۳ میلیون تن رسید.
او در مورد میزان علوفه قابل برداشت امسال اظهار کرد:« با توجه به میانگین بارش‌ها، کل علوفه سال جاری ۶.۴۵ میلیون تن است. یعنی حدود ۴.۳ میلیون تن از میانگین دراز مدت کمتر است.»
عدد اعلام شده نشان می‌دهد که چنین رقمی در سال‌های گذشته سابقه نداشته است و علوفه یا گیاهان مرتعی قابل برداشت در مراتع کشور امسال نسبت به سال گذشته با کاهش حدود ۳۷ درصدی و نسبت به میانگین بلند مدت با کاهش ۴۰ درصدی روبه‌رو بوده است.
مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور ادامه داد: در کشور ۷۹ میلیون واحد دامی وابسته به مراتع کشور وجود دارند که در حالت نرمال مراتع کشور ظرفیت تامین ۳۸ میلیون واحد دامی را دارد. تعداد مرتع‌داران کشور ۱ میلیون خانوار است که این ۶ برابر ظرفیت کشور است، حالا با وضعیت امسال شرایط حادتر خواهد بود.»
تامین علوفه توسط دولت و دیگر نهاد‌ها، پرداخت یارانه جو و … خرید دام توسط دولت در توقفگاه‌ها در مسیر قشلاق از جمله راه‌حل‌هایی بود که بهزاد برای حل این مشکل عنوان کرد.

**فقر بسیار شدید در مراتع کشور
رئیس سازمان امور عشایری کشور هم روز گذشته اعلام کرد که در ۵۰ سال گذشته وقوع چنین خشکسالی در کشور بی سابقه بوده و به دلیل فقر مراتع، عشایر متضررترین قشر خواهند بود.
شاهپور علائی‌مقدم اظهار کرد: «امسال سال بسیار سختی در تامین علوفه است و بر اساس پیش‌بینی‌ها در اواخر خرداد و اوایل تیرماه فقر بسیار شدیدی را در مراتع کشور خواهیم داشت .در برخی از استان‌ها تا ۹۲ درصد کاهش بارندگی داشته‌ایم.»

**سواستفاده دلال‌های دام از کمبود علوفه
رئیس سازمان عشایری کشور به مشکل دیگری هم اشاره کرد و گفت: این کمبود علوفه سبب می‌شود که در این شرایط عشایر مجبور به فروش دام شوند و دلال‌ها از این فرصت استفاده می‌کنند.»
او همچنین از تفاهم ۳۵۰ میلیارد تومانی با قرارگاه محرومیت‌زدایی سپاه برای کاهش اثرات خشکسالی در مناطق عشایری خبر داد و افزود: «بخشی از این اعتبار در حوزه‌های تامین آب، تامین علوفه دام و راه‌سازی و بخشی نیز در حوزه‌های فرهنگی، ایثار و شهادت و احداث مسجد در مناطق عشایری هزینه می‌شود. همچنین از بنیاد برکت، بنیاد علوی و بنیاد مستضعفان نیز پیگیری‌هایی شده است.»

**نگرانی برای فرسایش خاک
علاوه بر مساله دام‌های اهلی و مشکلات معیشتی دامداران و عشایر، فقر پوشش گیاهی مراتع تبعات دیگری را هم در پی خواهد داشت.
یکی از این تبعات افزایش فرسایش خاک است، ترحم بهزاد، مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در این باره به «پیام‌ما» گفت:« خشکسالی و نبود علوفه باعث می‌شود که عشایر برای پیدا کردن علوفه کوچزودهنگام داشته باشند، چرای دام رود هنگام دام پوشش گیاهی نورس را از بین می‌برد.»
او ادامه داد:« همچنین چرای دام مازاد برظرفیت مراتع در شرایطی که همواره این ظرفیت برای دام کشور کم بوده و اکنون با کاهش مضاعف پوشش گیاهی هم روبه‌رو هستیم سبب لگدکوبی و از بین رفتن پوشش گیاهی مراتع می‌شود.»
او ادامه داد: این مساله سبب ایجاد خاک لخت می‌شود یا گونه‌های مهاجم را جایگزین گونه‌های قدیمی می‌کند و باعث فرسایش خاک می‌شود. در این شراط بارش‌ها جذب خاک نمی‌شوند و به صورت روان‌آب جاری می‌شوند.»

**حیات وحش هم علوفه ندارند
مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری همچنین در پاسخ به اینکه کمبود پوشش گیاهی در مراتع چه تاثیری بر حیات وحش خواهد گذاشت؟ توضیح داد:« چه برای دام و چه برای حیات وحش وضعیت خوبی وجود ندارد، علوفه برای هر دو گروه نیست.» بهزاد تاکید کرد که رسیدگی به وضعیت حیات وحش و تامین علوفه برای آنها وظیفه سازمان حفاظت محیط زیست است و این نهاد باید در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهد.