سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

به گزارش روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران نوشهر ،عنوان مقاله و ایده پرداز برتر در همایش ملی حدنگاری و کاداستر اراضی و املاک- قوه قضاییه از سوی معاون رئیس قوه قضاییه و ریاست سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، حاصل مقاله مشترك توسط مهندس موسوی معاونت حفاظت و امور اراضی و سركار خانم گيلاني پور کارشناس اداره حدنگاری و ممیزی به نمایندگی از اداره کل بود.

نقش حدنگاری در حفاظت از منابع طبیعی و جلوگیری از پدیده زمین خواری

سید فرشید موسوی

معاون حفاظت و امور اراضی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران-نوشهر

نجیبه گیلانی پور

کارشناس ممیزی و حدنگاری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران-نوشهر

افزایش معضل تغییر کاربری و تصرف غیرقانونی زمین های ملی و دولتی در چند دهه اخیر

خلاصه مقاله

در ایران، علیرغم وجود قوانین و مقررات در این زمینه و فعالیت سازمانهای اجرایی و قضایی،یکی از معضلات کشور ماست. راهکارهای متعددی به منظور حفاظت از منابع طبیعی و رفع،پیشگیری و یا کاهش وقوع پدیده زمین خواری مطرح شده است. از جمله اقداماتی باعث میشود تا با حذف خلاء های موقعیتی برای مجرمان تا حد زیادی احتمال وقوع زمین خواری را پایین بیاورد، استفاده از حدنگاری و یا کاداستر می باشد. کاداستر سیستمی است که در آن اطلاعات فنی و حقوقی ضمن تلفیق با یکدیگر نگهداری و مدیریت می شود تا در جهت تعیین موقعیت جغرافیایی و هندسی املاک و عملیات ثبتی نظیر تحدید حدود، تفکیک، تجمیع،افراز و رفع اختلافات ملکی در دعوی حقوقی مورد استفاده قرار گیرد. این پژوهش از نوع مروری و بر مبنای روش مطالعات کتابخانه‌ای و رویکرد تحلیلی می باشد. نتایج نشان داد که یکی از مشکلات بسیار جدی دستگاههای اجرایی مرتبط با زمین و نیز محاکم قضایی، نداشتن اطلاعات به روز و دقیق از وضعیت اراضی کشور است. اجرای طرح کاداستر از جمله اقدامات و راهبردهای مهم در جهت تحقق کارآمدی سیستم قضایی و پیشگیری و مبارزه با زمین خواری از نوع وضعی غیرکیفری بوده و اجرای این طرح در واقع با ساماندهی و ایجاد نظم و تثبیت مالکیت در عرصه های منابع طبیعی تا حد زیادی از وقوع جرایم این چنینی جلوگیری مینماید.

بحث و نتیجه گیری و پیشنهادها

امروزه بیشتر کشورها با انواع مختلف تخریب های محیطی و منابع طبیعی روبهرویند. اما شاخص عملکرد زیست محیطی ) Index, 2018 ( بیان می کند که برخی کشورها همانند ایران به دلایل مختلفی بیشتر در معرض تخریب و نابودی قرار گرفته اند. بنابراین باید برای جلوگیری از این روند تخریب و همچنین جهت تقویت و غنی سازی شرایط، برنامه ریزی و مدیریت خاصی اعمال گردد. بدیهی است که به علت روند سریع تخریب منابع، گزینه های مربوط به حفاظت و مدیریت پایدار منابع محدود و اجرای آنها کاری دشوار است Davies et al., 2018

حفاظت از منابع طبیعی نیاز به الگوها و مدلهای منطقه دارد تا ضمن رعایت دستورالعملهای مدلهای اکولوژیک، توسعه پایدار را نیز مدنظر قرار دهد. همچنین روند روبه توسعه تجاوز به اراضی ملی و دولتی نشان از عدم برنامه ریزی و حفاظت صحیح از این مناطق منطبق با واقعیت موجود می دهد. بنابراین اطلاعات کاربری اراضی به عنوان اطلاعات پایه نقش بسیار مهمی را در مدیریت منابع طبیعی ایفا می نماید. اصولا اجرای کامل کاداستر مزایا و اهدافی را تامین می نماید که برای پیشرفت هر کشور در تمام زمینه ها لازم و ضروزی است

یکی از مشکلات بسیار جدی دستگاههای اجرایی مرتبط با زمین و نیز محاکم قضایی، نداشتن اطلاعات به روز و دقیق از وضعیت اراضی کشور است که داشتن یک نظام کاداستر دقیق و به روز می تواند اثرات مهمی در حفظ حقوق مالکانه اشخاص و دولت و جلوگیری از بی قانونی و سوء استفاده ها باشد. اجرای کاداستر در منابع طبیعی اهداف متعددی را دنبال می کند که شامل شناسایی و مهار مکانها و عوامل ناپایدار جنگل و تلاش برای حفظ و توسعه آن، تقویت عزم ملی به منظور حفظ، احیاء، اصلاح و توسعه جنگل، جامع نگری در مدیریت منابع طبیعی به منظور دستیابی به توسعه پایدار، تثبیت حاکمیت دولت بر منابع ملی، از بین بردن زمینه های تصرف اراضی دولتی و ملی، جلوگیری از زمین خواری اراضی ملی و منابع طبیعی و جلوگیری از موازی کاری می باشد.

با توجه به نتایج این تحقیق پیشنهاد می گردد:

1-کاداستر در مورد همه بخشها به صورت توامان اجرا گردد و کاربری اراضی ملی، زراعی، روستایی و ... تثبیت شود. این موضوع در مناطق مرز ملی و مستثنیات اشخاص که احتمال زمین خواری وجود دارد اهمیت دارد.

2-نقشه های حدنگاری به بهترین دقت، بصورت رقومی و سه بعدی تهیه و تدقیق در تثبیت پلاکهای ثبتی و سند کاداستری تاکید شود.