سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

قربانعلي خدايي در گفت‌وگو با ايسنا مازندران، با بيان اينكه روانآب ها و سيلاب هايي كه ايجاد مي شود حاصل بارش و شيب منطقه، پوشش گياهي و خود مدخل خروجي، تحت عنوان آبراهه و رودخانه است، اظهار كرد: همه این عوامل دست به دست هم مي دهند تا سيلاب به وجود بیاید.

وي با اشاره به اينكه مقدار و زمان باريدن باران نقش مهمي در بروز سيل دارد، افزود: در صورتي كه بارش در مدت زمان كوتاه با شدت زياد در يک حوزه روي دهد در كنار عوامل ديگر موجب جاري شدنسيلمي شود.

این کارشناس آبخوان داری با بيان اينكه اگر بارش در بالادست و مناطق شيبدار اتفاق بيفتد بايد توسط پوشش گياهي جذب خاک شده وبه سفره هاي زير زميني تزريق شود، تصريح كرد: در صورتي كه شيب زياد و پوشش گياهي ضعيف باشد اين آب فرصت پيدا نمي كند كه جذب خاک شود به همين دليل به صورت روانآب به سمت آبراهه ها حركت مي كند و در نهايت به مدخل رودخانه ها جاري مي شود.

خدايي با اشاره به اينكه سيل بيشتر در رودخانه كه مدخل و مسير هاي خروجي آب به دشت ها است اتفاق مي افتد، بيان كرد: اگر مدخل و دهنه رودخانه ها به اشكال مختلف اعم از طبيعي یا به صورت انساني كم و يا با ساخت و ساز و ابنيه هاي غير فني بر روي آبراهه ها تنگ شود، آن زمان در زمان بارش های شدید خروجي جوابگو نبوده و موجب بالا رفتن ارتفاع آب و خارج شدن رودخانه از مسير اصلي خود و در نتيجه جاري شدن سيلاب در دشت و اراضي كشاورزي و منازل مسكوني می شود.

وي با تاكيد بر اينكه بايد با مديريت درست از بارش باران حداكثر استفاده شود، خاطرنشان كرد: نبايد اجازه داد كه روانآب ها منجر به خسارات زیاد به شهر و روستاها شود.

خدايي تصريح كرد: يكي از وظايف منابع طبيعي اين است كه مقدار بارش باران را به روش هاي مختلف به سفره هاي زير زميني تزريق كرده و از طريق پخش سيلاب آب را از مسير رودخانه به سمت دشت هدايت كند.

این کارشناس آبخوان داری با بیان اینکه تمامی دستگاه های ذیربط باید پیش از وقوع چنین حوادثی وظایف خود را به درستی انجام دهند،گفت: لایروبی رودخانه، ندادن مجوز برای ساخت در حریم رودها و جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز می تواند عمق فاجعه سیلاب ها را کاهش دهد.

وی با تاكيد بر اينكه مهندسي رودخانه يک علم عريض و طويل است كه به راحتي مي تواند سيلاب ها را كنترل كند، افزود: با استفاده از مهندسی رودخانه که در سراسر دنیا مورد آزمون و خطا قرار گرفته می توان راهکارهای مناسب تری برای کنترل سیلاب ها ارائه کرد.

خدايي با بيان اينكه فعاليت هاي آبخيزداري اختصاص به ايران ندارد و در بسیاری از كشورها در حال انجام است، يادآور شد: كشورهايي چون ژاپن و هند پيشرو اين فعاليت محسوب مي شوند كه توانستند از این طریق سيلاب ها را كنترل كنند.

وی بر پيشگيري و مديريت سيلاب تاكيد كرد و گفت: مديريت سيلاب بسيار مهم است چرا که نمي توان جلوي سيلاب را گرفت اما مي توان خسارت آن را با روش هاي مختلف علمي از جمله ساماندهي و لايروبي رودخانه ها، پخش سيلاب در مناطقي خارج از اراضي كشاورزي و مسكوني به حداقل رساند.

خدايي اضافه كرد:در بالادست نيز مي توان با روش هاي مختلف سيلاب را به مناطق دشتي و آبخوان ها هدايت كرد چرا که وقتي سيلاب به شهرها هدايت شود موجب بروز سيل مي شود.