سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

ایران در راستای تلاش های خود برای ارتقای جایگاه محیط زیست و حفظ جنگل های هیرکانی که به عنوان موزه طبیعی از آنها یاد می شود، در صدد ثبت جهانی ۱۳۰ هزار هکتار از این جنگل ها در ۱۲ سایت در استان های گیلان، مازندران، گلستان و سمنان است.
به گزارش پایگاه خبری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN)؛ جنگل های هیرکانی با قدمتی ۴۰ میلیون ساله یکی از ارزشمندترین جنگل‌ های ایران و جهان به‌ شمار می رود و از آن به عنوان موزه طبیعی یاد می ‌شود.این جنگل پهن برگ هیرکانی به عنوان یک زیست‌ بوم منحصر به فرد در جنوب دریای خزر قرار گرفته و بین کشورهای ایران و جمهوری آذربایجان مشترک است.
جنگل های هیرکانی زیست بوم ۲۹۶ گونه پرنده و ۹۸ گونه پستاندار است، همچنین ۱۵۰ گیاه بومی درختی و بوته ای (مانند شمشاد و انجیلی) نیز در آن یافت می شود. این جنگل ها بر اساس ارتفاعی که در آن قرار دارند پوشش گیاهی متفاوتی دارند، از معروف ترین درختان این جنگل ها می توان از راش، بلوط، توسکا، نارون، زبان گنجشک و شمشاد نام برد.
طی چنددهه اخیر به دلایل مختلف از جمله برداشت های بی رویه، قاچاق، برداشت برای تهیه ذغال و حتی استفاده های محلی بخش زیادی از عرصه های جنگلی کشور را از دست داده ایم، بنا بر گزارش های اعلام شده؛ اکنون به صورت رسمی حدود ۱٫۶ میلیون هکتار از جنگل های شمال کشور باقی مانده است که این رقم در دهه ۳۰ حدود ۳٫۵ میلیون هکتار بود یعنی در این مدت حدود دو میلیون هکتار را از دست دادیم و از این ۱٫۶ میلیون هکتار نیز نیمی مخروبه است.
در زاگرس هم ۳۰ درصد از عرصه ۶ میلیون هکتاری جنگل را از دست داده ایم، برآوردها می گوید در طول دو دهه اخیر حدود ۱۸ میلیون درخت بلوط و بنه خشک شده است، همچنین در مدت ۵ سال اخیر ۴ میلیون درخت شمشاد را در شمال کشور از دست دادیم، شمشاد گونه اندمیک و منحصر به فرد ایران است که باید به سرعت برای جبران خسارت وارد شده اقدام کنیم.
با توجه به این آمار، حفظ جنگل های هیرکانی که به عنوان موزه طبیعی از آنها یاد می شود بیش از پیش محرز می شود که بر این اساس ایران در صدد ثبت جهانی این میراث طبیعی ارزشمند است.
نقش جنگل های هیرکانی شمال کشور به عنوان یکی از بی نظیرترین جنگل های خزان کننده پهن برگ دنیا و همچنین به عنوان منبعی از ذخایر ژنتیکی کشور، قابل اهمیت است و سابقه ثبت آن به عنوان میراث طبیعی جهانی به مصوبه هیات وزیران در سال ۱۳۹۲ ، برمی گردد.
اکنون موضوع جهانی شدن این جنگل ها در دستور کار دولت و دستگاه های متولی شامل سازمان حفاظت محیط زیست ، سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و سازمان جنگل ها مراتع و آبخیزداری قرار گرفته که بر این اساس مقرر شد ۱۲ سایت در استان های گیلان، مازندران، گلستان و سمنان به مساحت ۱۳۰ هزار هکتار ثبت جهانی شود.