سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

دکترای منابع طبیعی گفت: مطابق برآورد سازمان جنگل ها و مراتع از سال 75 تاکنون با صدور 500 هزار مجوز برداشت چوب، جنگل های شمال دچار یک کاهش سه برابری شده است.

محمد رضا جوادی در گفت‌وگو با ایسنا مازندران با اشاره به این که اکوسیستم جنگلی مجموعه ای زنده است که می‌توان از طریق مدیریت درست و اصولی تحت بهره برداری در قالب طرح های جنگلداری به انجام برسد، اظهار کرد: جنگل های موجود در شمال کشور نوار باقی مانده از جنگل های دوران گذشته با قدمت میلیون ساله است.

*قدمت 500 ساله غنی گونه ای جنگل های شمال

وی با اشاره به این که تنوع بومی دراین باریکه تقریبا چند برابرتنوع گونه ای با جنگل های مشابه خود در اروپا است تصریح کرد: غنای گونه ای در جنگل های شمال با قدمت 500 سال و حتی بیشتر نشان از اهمیت این موضوع دارد.

*چشم طمع استفاده از جنگل های شمال از سالیان دور

جوادی با بیان این که با مرور اجمالی به سیر تکاملی جنگل ها،بهره برداری از زمرد سبز شمال کشور این حقیقت را برای ما ثابت می کند که چشم طمع استفاده از این منابع غنی به سالیان بسیاردوری باز می گردد یادآور شد: به طوررسمی طبق منابع موجود در سال 1251 شمسی دردوران سلطنت ناصرالدین شاه یک یهودی به نام بارون جولیوس رویتر قراردادی را با دولت آن زمان تحت عنوان بهره برداری از جنگل های شمال کشور منعقد کرده و این روند بهره برداری توسط خارجی ها ادامه پیدا کرد تا در سال 1303 شمسی و پس از آن پای بهره بردارن داخلی هم به این قراردادها باز و به طور رسمی از سال 1251 تا کنون این جنگل ها مورد بهره برداری قرارگرفته است.

دکترای منابع طبیعی در ادامه با اشاره به این که بهره برداری از عرصه های طبیعی ازگذشته تاکنون وجود داشته است، افزود: وضعیت قابل مشاهده موجود در جنگل های شمال کشور در واقع تن رنجور و خسته عرصه های جنگلی گذشته است که ملامت ها و ناملایمات بسیاری را دیده و عمدتا با تکیه بر خودسازی و با درصد بسیار کمی مدیریت دلسوزانه در برخی از مقاطع زمانی به اینجا رسیده است.

*کاهش سه برابری جنگل های شمال

وی با اشاره به اینکه از سال 75 تاکنون حدود یک و نیم میلیون مکعب چوب از جنگل ها بهره بردای شده است تصریح کرد:مطابق برآورد سازمان جنگل ها و مراتع با صدور 500 هزار مجوز برداشت چوب تاکنون جنگل های شمال دچار یک کاهش سه برابری شده است و این نشان از برداشت های بی رویه، غیر اصولی و مدیریت نادرست هرچند در قالب طرح های جنگلداری است.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور با بیان این که مدیریت نابخردانه و بهره بردای غیر مسئولانه باعث افزایش خسارات بلایای طبیعی و تغییرات کاربری اراضی جنگلی شده است، اظهار کرد: بلایای طبیعی چون سیل با کاهش سطح اراضی جنگلی که نتیجه بهره برداری غیر اصولی و تغییرات کاربری از اراضی جنگلی به اراضی مسکونی و ویلانشینی همراه است ، خسارت قابل توجهی هم از نظر اقتصادی و اجتماعی در یک آبخیز دارد.

وی با اشاره به این که کاهش سطح جنگ، افزایش فرسایش خاک و کاهش حفظ منابع آب را به نبال دارد افزود: کاهش سطح جنگل به طور مستقیم و غیر مستقیم باعث فشار به جنگل نشین و همچنین کاهش تولید چوب است.

جوادی با اشاره به اینکه جنگل ها زیربنای توسعه و حیات بشر محسوب می شوند یادآور شد: حفظ منابع زیست محیطی و جنگل ها به عنوان یک سرمایه ارزشمند نه تنها متعلق به جوامع و نسل امروزی بلکه به نسل آینده نیز مرتبط است.

دکترای منابع طبیعی یادآور شد: بر اساس پژوهش های کارشناسان و متخصصان، جنگل های موجود در شمال کشور تحت تاثیر فشارهای چندجانبه قرارگرفته اند که از جمله آن اجرای طرح های عمرانی ناسازگار با اکوسیستم های جنگلی، فعالیت های معدن کاوی، حضور دام و مصارف روستایی جنگل نشین ها و همچنین روند افزایشی بهره برداری های قانونی اما خارج از توان اکولوژیکی جنگل ها است.

*طرح تنفس راه حلی برای کاهش تخریب جنگل ها

وی با اشاره به این که متولیان امر برای خارج شدن از وضعیت کنونی طرح تنفس جنگل ها در مناطق شمال را تعریف کرده اند تصریح کرد: طول این دوره در ابتدا 3 ساله و با بررسی های انجام شده به 5 تا 10 سال با هدف حفاظت فیزیکی از جنگل ها و مباحث پرورشی و عدم بهره برداری از جنگل ها مگر در مواقع ضروری است.

جوادی عدم حضور بهره بردار در جنگل را یکی از دلایل آتش سوزی چند سال اخیر دانست و افزود: افرادی که طرح بهره برداری از جنگل را برعهده می گیرند، علاوه بر بهره برداری بر اساس طرح جنگل به حفاظت آن هم می پردازند.

وی پیش بینی نکردن جبران کمبودهای استفاده از چوب را از معایب طرح تنفس جنگل دانست و اظهار کرد: سطح اراضی تحت کشت زراعت چوب باید قبل از اجرای طرح تنفس به حد مورد نیاز می رسید که با اجرای این طرح دچار کمبود نباشیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه خاطرنشان کرد: اجرای طرح جنگلداری با همه نواقص، شاخص هایی چون حفاظت از جنگلداری،احیاء مناطق آسیب دیدهتوسعه جنگل، مبارزه با قاچاق چوب، مبارزه با آفات و امراض،تاثیرات اقتصادی و اجتماعی را به همراه داشته است اما اکنون با طرح تنفس جنگل قاعدتا بسیاری از شاخص ها وجود نخواهد داشت.

*طرح های جنگلداری در اجرا با نواقصی همراه است

وی با اشاره به اینکه طرح های جنگلداری در اجرا با نواقصی همراه است تصریح کرد: برای داشتن عرصه جنگلی خوب و با کیفیت و کمیت مناسب باید نواقص مرتفع شود .

جوادی فرصت مناسب جهت بازپروری عرصه های جنگلی  را از مزایای طرح تنفس دانست یاد آورشد: با اجرای  صحیح این طرح خاک دچار فرسایش کمتر می شود بعلاوه تخریب و ورود دام به عرصه های جنگلی کاهش و افزایش زاد آوری مناطق جنگلی  افزایش می یابد.